หน่วยส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้
หน่วยส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้ เป็นหน่วยบริการหนึ่งของงานห้องสมุด สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ
ความรับผิดชอบ
รับผิดชอบและทำหน้าที่จัดกิจกรรมเพื่อให้ผู้ใช้บริการรักการอ่าน รู้จักแหล่งสารสนเทศเพื่อการเรียนรู้ด้วยตนเอง
ภาระหน้าที่
๓.๑ กำหนดนโยบายและวางแผนในการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้
๓.๒ การจัดกิจกรรมการส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้
๓.๓ กระตุ้นและส่งเสริมผู้ใช้บริการให้มีนิสัยรักการอ่านและการเรียนรู้
๓.๔ รณรงค์ ร่วมมือกับหน่วยงานภายในและภายนอกในการส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้
๓.๕ จัดกิจกรรม โครงการ เพื่อบริการชุมชน
๓.๖ จัดนิทรรศการเพื่อส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้
๓.๗ บริการส่งเสริมการอ่านและช่วยการช่วยค้นคว้า
๓.๘ บริการสร้างเสริมการเรียนรู้แก่โรงเรียนในถิ่นทุรกันดาร
๓.๙ จัดทำโครงการ วางแผนการดำเนินงาน ติดตามรายงานผลการดำเนินงาน โครงการพระราชดำริ
๓.๑๐ สรุป ประเมินผล และรายงานผลโครงการตามพระราชดำริ
๓.๑๑ ร่วมมือกับหน่วยงานภายในและภายนอกในการจัดทำโครงการตามพระราชดำริ
๓.๑๒ งานอื่นๆที่ได้รับมอบหมายในด้านการส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้ และบริการวิชาการและโครงการตามพระราชดำริ
คณะกรรมการดำเนินงานของหน่วยส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้
๑. งานบริการตอบคำถามและช่วยค้นคว้า
บริการตอบคำถามและช่วยค้นคว้า เป็นบริการที่สำคัญที่สุดที่ช่วยในการศึกษาค้นคว้าและทำรายงาน แบ่งได้ดังนี้
๑.๑ บริการตอบคำถาม เป็นบริการช่วยเหลือผู้ใช้ที่มีปัญหาในการใช้ห้อสมุดและการค้นหาข้อมูลสารสนเทศ วิธีการให้บริการอาจจะเป็นบริการตอบคำถามโดยตรงระหว่างผู้ใช้บริการกับบรรณารักษ์ หรือเป็นการตอบคำถามผ่านทางโทรศัพท์ หรือทางไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์ บางครั้งเรียกว่าบริการอ้างอิงดิจิตอล
๑.๒ บริการส่งเสริมการอ่านและแนะนำการอ่าน เป็นบริการที่มุ่งบริการใช้ข้อมูลสารสนเทศภายในห้องสมุด เช่น การจัดทำรายชื่อหนังสือใหม่ติดประกาศ การแสดงหนังสือใหม่ พร้อมเรื่องย่อ ตลอดจนการเผยแพร่ข้อมูลข่าวสารตามป้ายนิเทศของห้องสมุด
ความสำคัญของงานบริการตอบคำถามและช่วยการค้นคว้า
๑. ช่วยให้ห้องสมุดให้บริการตรงกับความต้องการของผู้ใช้อย่างแท้จริง
๒. ช่วยให้มีการใช้ทรัพยากรของห้องสมุดเพิ่มขึ้น
๓. ช่วยทุ่นเวลาผู้ใช้ห้องสมุด
๔. ช่วยให้ห้องสมุดมีความสัมพันธ์อันดีกับผู้ใช้ห้องสมุด
๕. ช่วยให้ผู้ใช้ห้องสมุดมองเห็นความสำคัญของห้องสมุดในฐานะที่เป็นคลังแห่งวิทยาการอย่างแท้จริง
ขั้นตอนและเทคนิคในการบริการตอบคำถามคำถามจากผู้ใช้ในอดีตและปัจจุบันค่อนข้างแตกต่างอย่างเห็นได้ชัด อีกทั้งยังแตกต่างกันอีกในแต่ละประเภทของห้องสมุด ผู้ใช้ห้องสมุดประชาชนก็จะมีคำถามอย่างหนึ่ง ห้องสมุดมหาวิทยาลัยก็จะมีคำถามอีกอย่างหนึ่ง ตามทฤษฎีนั้น คำถามที่ถูกถามสามารถแบ่งออกคร่าวๆ ได้เช่น คำถามที่ต้องการข้อเท็จจริง คำถามที่ต้องการคำชี้แนะ คำแนะนำ หรือแม้กระทั่งคำถามทั่วไปที่ไม่เกี่ยวกับข้อมูลความรู้เลยก็เป็นได้ เช่น ถามเส้นทาง ถามหาบุคคล เป็นต้นแต่โดยความเป็นจริงแล้วคำถามประเภทที่ต้องการข้อเท็จจริงมีน้อยมาก อีกทั้งพัฒนาการของเทคโนโลยีสารสนเทศ รวมถึงพัฒนาการของวิชาการในสาขาต่างๆ ทำให้คำถามที่ถูกถามจึงเปลี่ยนไปตามยุคสมัยอย่างไรก็ตาม การตอบคำถามฯ ของบรรณารักษ์ก็ยังคงมีกระบวนการพื้นฐาน ๓ ประการ คือ
๑. การซักถามเพื่อทราบความต้องการของผู้ใช้
๒. การวิเคราะห์คำถามเพื่อเลือกหาแหล่งคำตอบที่เหมาะสมที่สุด
๓. ขั้นตอนการค้นคว้าหาคำตอบ
การจัดนิทรรศการ หมายถึง การจัดแสดงข้อมูลเนื้อหาผลงานต่าง ๆ ด้วยวัสดุ สิ่งของ อุปกรณ์และกิจกรรมที่หลากหลายแต่มีความสัมพันธ์กันในแต่ละเรื่องโดยมีจุดมุ่งหมายที่ชัดเจน มีการวางแผนและออกแบบที่เร้าความสนใจให้ผู้ชมมีส่วนร่วมในการดู การฟัง การสังเกต การจับต้องและการทดลองด้วยสื่อที่หลากหลาย เช่น รูปภาพ ของจริง หุ่นจำลอง ป้ายนิเทศ และกิจกรรมต่าง ๆ เช่น การประกวด การแข่งขัน การบรรยาย การสาธิต การอภิปราย และการตอบปัญหา เป็นต้น
ความสำคัญของนิทรรศการ
นิทรรศการเป็นสื่อที่มีคุณค่าและมีศักยภาพสูงในการดึงดูดความสนใจของผู้ชมได้ดีเนื่องจากความหลากหลายของสื่อสามารถตอบสนองความแตกต่างระหว่างบุคคลของผู้ชมได้ ดังนั้นนิทรรศการที่ดีจะมีอิทธิพลต่อผู้ชมในด้านความรู้ความเข้าใจ การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมด้านอารมณ์และความรู้สึก การเปลี่ยนแปลงเจตคติ รวมทั้งการตัดสินใจดังจะเห็นได้จากตัวอย่างนิทรรศการทางการศึกษา ทางการค้าและทางศิลปวัฒนธรรม
วัตถุประสงค์ในการจัดนิทรรศการ
๑. เพื่อถ่ายทอดประสบการณ์ ความรู้ความเข้าใจในเรื่องต่าง ๆ
๒. เพื่อสร้างความประทับใจ ให้ผู้ชมเกิดความเลื่อมใสศรัทธา
๓. เพื่อกระตุ้นให้ผู้ชมหรือกลุ่มเป้าหมายเปลี่ยนแปลงทัศนคติไปตามวัตถุประสงค์ขององค์กร
๔. เพื่อการประชาสัมพันธ์หรือสร้างภาพพจน์ที่ดีของบุคลากร องค์กร หรือหน่วยงาน
๕. เพื่อสร้างความบันเทิง
๖. เพื่อเป็นการประเมินประสิทธิภาพของการปฏิบัติงานโดยรวมของหน่วยงานหรือ องค์กรที่เป็นเจ้าของนิทรรศการแต่ละครั้ง
คุณค่าของนิทรรศการ
๑. เป็นแหล่งรวบรวมความรู้ ความคิดและข้อมูลต่าง ๆ
๒. เป็นแหล่งถ่ายทอดสิ่งที่เป็นนามธรรมให้เป็นรูปธรรมได้โดยอาศัยสื่อต่าง ๆจึงทำให้เข้าใจง่ายขึ้น
๓. เป็นการถ่ายทอดประสบการณ์ที่มีประสิทธิภาพโดยเปิดโอกาสให้ผู้ชมมีส่วนร่วมใน กิจกรรมต่าง ๆ
๔. เป็นการส่งเสริมการทำงานเป็นหมู่คณะได้เป็นอย่างดี
๕. การใช้สื่อหลายชนิดในการจัดแสดงนิทรรศการ
ประเภทของนิทรรศการ
๑. นิทรรศการวันสำคัญ ประเพณี วัฒนธรรม ฯลฯ
๒. นิทรรศการเฉลิมพระเกียรติ สัปดาห์ห้องสมุด เรื่องราวเฉพาะกิจ ข่าวความเคลื่อนไหวและโอกาสพิเศษต่าง
๓. งานการบริการข่าวสารทันสมัย
บริการข่าวสารทันสมัย เป็นบริการที่แจ้งให้ผู้ใช้ทราบข้อเท็จจริงข่าวสาร หรือความก้าวหน้าใหม่ๆ ในวิชาที่เกี่ยวข้องได้รวดเร็วด้วยวิธีการต่างๆ เพื่อเป็นการเผยแพร่ประชาสัมพันธ์ห้องสมุดโดยสม่ำเสมอ
ความสำคัญของการบริการข่าวสารทันสมัย
๑. นำเสนอข่าวสารที่น่าสนใจ ทันเหตุการณ์ ทันสมัยในช่วงเวลานั้น
๒. สร้างเสริมความสนใจ ความเข้าใจในข่าวสารต่างๆ
๓. คัดเลือกข่าวสารที่มีความน่าสนใจในช่วงเวลาขณะนั้น และได้รับข่าวสารที่มีคุณภาพ
๔. งานการบริการวิชาการ / บริการชุมชน
งานบริการทางวิชาการ / บริการชุมชน หมายถึง การที่สถาบันการศึกษาอยู่ในฐานะที่เป็นที่พึ่งของชุมชนหรือเป็นแหล่งอ้างอิงทางวิชาการ หรือทำหน้าที่ใดๆ ที่มีผลต่อการพัฒนาขึ้นของชุมชนในด้านวิชาการหรือการพัฒนาความรู้ ตลอดจนความเข้มแข็งของชุมชน ประเทศชาติและนานาชาติโครงการบริการวิชาการที่มีผลต่อการพัฒนาและเสริมสร้างความเข้มแข็งของชุมชน หมายถึงโครงการบริการวิชาการที่สถาบันจัดขึ้น หรือดำเนินการขึ้นแล้ว มีผลก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงไปในทางที่ดีขึ้นแก่ชุมนในด้านต่าง ๆ และทำให้ชุมชนสามารถพึ่งตนเองได้ตามศักยภาพของตน
ลักษณะของการบริการวิชาการ
สำนักงานรับรองมาตรฐานและการประเมินคุณภาพการศึกษา (สมศ.) ได้กำหนดลักษณะและขอบเขตของการบริการวิชาการและวิชาชีพ
๑. บริการวิเคราะห์ ทดสอบ ตรวจสอบและตรวจซ่อม
๒. บริการเครื่องมือและอุปกรณ์ต่างๆ ทางการศึกษา
๓. บริการจัดฝึกอบรม สัมมนา และประชุมเชิงปฏิบัติการแบบเก็บค่าลงทะเบียน
๔. บริการจัดฝึกอบรม สัมมนา และประชุมเชิงปฏิบัติการแบบให้เปล่า
๕. บริการจัดฝึกอบรม สัมมนา และประชุมเชิงปฏิบัติการในลักษณะการว่าจ้าง
๖. บริการเกี่ยวกับสุขภาพที่นอกเหนือจากหน้าที่ความรับผิดชอบโดยตรงของหน่วยงานที่ เกี่ยวข้อง
๗. บริการศึกษา วิจัย สำรวจ การวางแผน การจัดการ
๘. บริการศึกษาความเหมาะสมของโครงการการศึกษาผลกระทบสิ่งแวดล้อม
๙. บริการวางระบบ ออกแบบ สร้าง ประดิษฐ์ และผลิต
๕. กิจกรรมส่งเสริมการอ่าน
กิจกรรมส่งเสริมการอ่าน คือ กิจกรรมที่ห้องสมุดได้จัดทำและดำเนินการในโอกาสต่างๆ เพื่อส่งเสริมการอ่านหนังสือ การศึกษาค้นคว้า และสนใจมาใช้บริการห้องสมุดมากขึ้น
ความสำคัญของกิจกรรมห้องสมุด
การจัดกิจกรรมห้องสมุดเป็นการประชาสัมพันธ์ห้องสมุด ทำให้ผู้ใช้ได้รู้จักห้องสมุด มีความกระตือรือร้นในการติดตามอ่านหนังสือหรือค้นคว้า มีส่วนช่วยเสริมสร้างให้ผู้เรียนเกิดความคิดสร้างสรรค์ สามารถค้นคว้าหาข้อมูลมาจัดกิจกรรมต่างๆ ให้สำเร็จลุล่วงไปด้วยดี
วัตถุประสงค์ของการจัดกิจกรรมห้องสมุด
๑. เพื่อกระตุ้นความสนใจให้อ่านหนังสือ
๒. เพื่อจูงใจให้อ่านหนังสือ และเกิดนิสัยรักการอ่าน
๓. เปิดโอกาสให้นักเรียนทำงานร่วมกัน
๔. เพื่อเกิดความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างผู้ให้บริการและผู้ใช้บริการ
๕. เพื่อให้ผู้ใช้มาใช้บริการห้องสมุดเพิ่มขึ้น